BİZ İKTİSATLILAR: İÇİMİZDEN BİRİ ORDİNARYUS PROF. ÖMER LÜTFİ BARKAN
BİZ İKTİSATLILAR: İÇİMİZDEN BİRİ
ORDİNARYUS PROF. ÖMER LÜTFİ BARKAN
Her ay yaptığımız Biz İktisatlılar: İçimizden Biri paylaşımlarımıza bu ay yine değerli bir hocamızla devam ediyoruz Ord. Prof. Ömer Lütfi Barkan.
İÜ İktisat Fakültesi’nin ilk Dekanlarından olan hocamızın dönemine dair anılara sahip değiliz ancak ulaşabildiğimiz kadarı ile sizlere hocamızı tanıtmak ve anmak istedik.
Fakültemize ve Camiamıza çok değerli katkıları olan Ord. Prof. Ömer Lütfi Barkan’ı saygı ve şükran ile anıyor, paylaşımımıza yazıları ile destek veren Prof. Dr. Nihat Falay’a ve Ar. Gör. Caner Sevindik’e çok teşekkür ediyoruz.
İÜ İKTİSAT FAKÜLTESİ MEZUNLARI CEMİYETİ
ORD. PROF. ÖMER LÜTFİ BARKAN
1908’DE Edirne’nin Kıyık (Buçuktepe) mahallesinde doğdu. İlk öğrenimini Edirne’de Numune Mektebinde, Orta öğrenimini Edirne Muallim Mektebi ve İstanbul Orta Öğrenim Mektebi’nde yaptı.
1920’de mezun olunca 1922’de Edirne Gazi Paşa Mektebi öğretmenliğine atanmış, sonra İstanbul Darülfünununa (Üniversitesi’ne) kaydolmuştur ve 1927’de mezun olmuştur. Barkan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’ni bitirmiş ve hemen sonra Strasbourg’a (Fransa) gitmiştir.
Temmuz 1931’de Edebiyat ve Hukuk lisans öğrenimini bitirdikten sonra Ağustos 1931’de yurda dönmüştür.
Yurda döndükten sonra Ekim 1931’de Eskişehir Lisesi öğretmenliğine atanmıştır.
Barkan 1934 – 1935’te askerlik görevini yapmıştır. Sonra 1936 – 1937 yıllarında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Mecmuası ve Ülkü Mecmuasında makaleler yazmış ve bu yazıları üzerine, Ord. Prof. Celal Sarç dekanı bulunduğu İ.Ü. İktisat Fakültesi’ne Barkan’ı kazandırmak istemiştir.
Barkan, Ekim 1937’de İktisat Fakültesi İktisat Tarihi doçentliğine naklen atanmıştır. Ve sonra hem Edebiyat hem de Fen Fakültesi’nin İnkılap Tarihi hocalığını sürdürmüştür.
Doçentlik tezini “Osmanlı İmparatorluğu’nda kuruluş devrinde toprak meselesi üzerine” hazırlayan Barkan Aralık 1938’de teslim etmiştir. Tez jürisinde Fuat Köprülü, Alexandr Von Rustow ve Ebulula Mardin vardı. Şubat 1939’da Barkan artık Umumi İktisat ve İktisadi Doktrinler doçenti olmuştu.
Şubat 1960’ta İktisat Fakültesi Profesörler Kurulu, onun doçentlik çalışmalarının olumlu sonuçlarını göz önünde bulundurarak Üniversite kanunu uyarınca, Profesör unvanını Milli Eğitim Bakanlığı onaylamıştır.
1955’te Süreyya Meriç ile evlenen Barkan 1954 – 1958 arasında üç erkek çocuğa sahip olmuştur.
Barkan 1950 – 1952 döneminde İktisat Fakültesi Dekanı olmuştur. Bu arada Kasım 1950’de A. Roustow’un fakülteden ayrılması sonucu İktisat Tarihi ve İktisadi Coğrafya Kürsüsü başkanlığına getirilmiştir.
Haziran 1955’te Prof. Şükrü Baban Ö. L. Barkan’ın Ordinaryüs olması önerisinde bulunmuş, bu öneri kabul edilmiş ve karar 1957’de Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Ö.L. Barkan, İktisat Fakültesi Mecmuası 1939’da yayınlandığı tarihten sonra bu mecmuanın yeni heyetinde üyelik yapmıştır. 1977 – 1978 Eylül’üne ait dergilerin yazı işleri kurulu başkanı olmuştur.
Barkan, Temmuz 1973’te emekliye ayrılmıştır ve 23 Ağustos 1978’de vefat etmiştir. Ve Edirnekapı Şehitliği’nde toprağa verilmiştir.
Ö.L. Barkan İktisat Fakültesi öğretim üyesi olmasının yanında, Türk Tarih Kurumu, Türk Devrim Tarihi Enstitüsü, Türk İktisat Tarihi Enstitüsü, İslam Araştırmaları Enstitüsü, UNESCO İçtimaiyat ve Manevi İlimler Seksiyonu, Türk Sosyoloji Cemiyeti ve Osmanlı ve Osmanlı Öncesi Tarih konseyi Üyesi ve Başkanı olarak da farklı ve birçok faaliyetlerde rol almıştır.
Prof. Dr. Nihat Falay
ORD. PROF. ÖMER LÜTFİ BARKAN
1902’de doğan ve 1978’da vefat eden Ömer Lütfi Barkan’ın yaşamı, akademik anlamda çeşitli başarılarla doludur. İstanbul Dârülfünunu Edebiyat Fakültesi’nde Felsefe bölümünü bitiren Barkan, 1931 yılında Strasbourg Üniversitesi Edebiyat ve Hukuk Fakültelerinde üniversite eğitimini tamamlamış ve yurda dönüş yapmıştır. Yurda döndükten sonra ise Felsefe öğretmeni olarak tayin edilmiştir.
1933 yılında gerçekleşen üniversite reformu sonrasında İstanbul Dârülfünunu İstanbul Üniversitesi adını almış ve Ömer Lütfi Barkan Edebiyat Fakültesi Türk İnkılap Tarihi Kürsüsü’ne atanmıştır. Barkan’ın İktisat Fakültesi’yle yolunun kesişmesi ise 1937 yılına rastlamıştır. Bu tarihte İktisat Fakültesi İktisat Tarihi ve İktisadi Coğrafya Kürsüsü’ne nakledilen Barkan, 1939’da “Osmanlı İmparatorluğu’nda Kuruluş Devrinde Toprak Meseleleri” başlıklı tezini bitirmiş ve doçent olmuştur. 1950-1952 yılları arasında ise İktisat Fakültesi’nde dekanlık görevini üstlenmiştir.
Akademik yaşamı boyunca çeşitli konferanslarda tebliğ sunan, çeşitli dergiler için yazılar kaleme alan Barkan’ın başlıca çalışmaları ise şunlardır: “Harp Sonrası Tarımsal Reform”, “Türkiye’de Toprak Meselesinin Tarihi Esâsları”, “Balkan Memleketlerinin Zirai Reform Tecrübeleri”, “Feodal Düzen ve Osmanlı Tımarı”. Barkan’ın bu makalelerini de kapsayan çalışmaları ise Türkiye’de Toprak Meselesi ismiyle kitaplaştırılmıştır.
Ar. Gör. Caner Sevindik
